Het is een van de belangrijkste onderwerpen in de paardenwereld: Hoe start je een jong paard (onder het zadel)? En het is er een met veel vooroordelen, onbegrip en misbruik.
Het starten van een paard wordt niet voor niets ook wel "paarden breken" genoemd en dit gaat ver en diep terug in de niet zo vriendelijke, donkere geschiedenis van mensen die paarden domesticeren.
Maar daar willen we nu niet heen. Het is echter heel belangrijk om bij het begin te beginnen: de ontwikkeling van een jong paard en waarom we ervoor kiezen om er een te starten.
Waarom starten we een jong paard?
Er is iets dat wij ruiters ons keer op keer moeten afvragen. We moeten kritisch kijken naar onze motivaties en bedoelingen voordat we besluiten een dier te nemen en ze te laten gedragen zoals we willen en zelfs het recht krijgen om ons door ze te laten dragen.
Het antwoord op deze vraag is van jezelf en niemand kan of mag het voor je beantwoorden. Maar pas op, dat je antwoord er een is waar je blij mee bent bent, zelfs als de rollen zijn verwisseld. Dit is je morele kompas die actief moet blijven als je een ruiter bent.
Je paard is geen speelgoed, geen fiets, geen gereedschap, geen prestigeobject of een weg naar sportief succes.
Maar als je een paardenmens bent en je houdt er echt van om in de buurt van paarden te zijn en je gelooft dat deze samenwerking iets goeds kan toevoegen aan deze wereld, lees dan verder.
Paarden zijn in onze wereld en ze zijn gedomesticeerd. Sterker nog, er is geen ruimte op deze planeet om ze weer vrij rond te laten lopen (Nederland en Duitsland hebben het geprobeerd en gefaald).
Ze zijn hier en ze hebben onze zorg nodig. Punt.
De manier waarop we voor paarden, kan echter niet meer verschillen van mens tot mens. Er zijn zoveel manieren, ideeën en overtuigingen waarom en hoe paarden moeten worden verzorgd, net zoveel als er paardenmensen zijn. En er is ook geen zwart-wit, goed en fout. Gewoon ieders eigen kleine morele kompas. Dus hier is de mijne:
Omdat we paarden niet in het wild los kunnen laten en ze gewoon met rust kunnen laten, moeten we ze het best mogelijke, paardwaardige leven geven, voor zover we kunnen en als onze omstandigheden het toelaten. En in veel landen en regio's betekent dat dat paarden veel met mensenspul en gedoe in aanraking komen. En ze zullen hun hele leven in gevangenschap moeten doorbrengen. Maar paarden moeten wel bewegen en de wereld zien. Ze worden niet blij van elke dag dezelfde 500 vierkante meter gras zien. Voor mij is het het meest paardvriendelijk om het paard mogelijk te maken naar buiten te gaan en vrij te bewegen.
En hiervoor moeten we een paard voorbereiden en trainen. En ik geloof dat als je het goed doet, het paard van dit leven zal genieten.
Dat is altijd mijn ultieme doel in de paardentraining. Een paard helpen om in een mensenwereld te leven en er het beste van te maken. Ik moet me daarom aanpassen aan hun behoeften en in hun hoeven staan om te kunnen zien wat voor hen belangrijk is en hoe zij de wereld ervaren.
Als ik een jong paard start, weet ik dat hij waarschijnlijk bang zal zijn voor veel rare dingen. Ik weet dat hij liever rent dan "erdoorheen ademt" en dat hij niet bewust kan nadenken of het verstandig is om te vluchten of niet. Dat hij niet weet wat een paraplu is en dat een straat best gevaarlijk kan zijn, maar dat een motor je niet opeet. Ik weet dat hij veel onbekende, ambivalente, raar uitziende en ruikende dingen moet verdragen die absoluut geen zin hebben in een paardenbrein.
Ik weet dat hij weet dat ik geen paard ben. En dat hij niet van nature "mens" spreekt en dat ik geen "paard" spreek. Ik weet dat we door wederzijds respect een gemeenschappelijke taal moeten vinden. En ik weet dat hij de waardigheid van zijn lichaam net zo waardeert als ik de mijne waardeer.
En ik ken zijn lichaam en geest en wat ik van hem kan vragen en wanneer hij er klaar voor is. Zo weet ik, wanneer en hoe ik een paard kan leren om een assertieve partner te worden in deze mensenwereld.
Op welke leeftijd kunnen we beginnen?
Het starten van een paard staat niet gelijk aan het rijden op een jong paard.
Het eerste deel van deze zin kan veel betekenen, terwijl het einde meestal geen goed idee is.
In veel landen is het nog steeds heel gebruikelijk om een veulen op jonge leeftijd van de moeder te halen, het in een grote groep andere veulens te zetten en ze buiten te laten rondlopen tot ze 2-3 jaar oud zijn en "rijklaar".
Ik heb daar een probleem mee in twee belangrijke opzichten:
een 2-3 jaar oud paard is fysiek en mentaal niet oud genoeg om bereden te worden
dit opfokken en vervolgens weer eruihalen van jonge paarden is geen vriendelijke of gezonde manier om paarden te helpen zich in de mensenwereld terecht te vinden. Bovendien leren ze met dezelfde leeftijdsgroepen niet eens zich in de paardenwereld terecht te vinden.
Het begint allemaal bij de merrie en het veulen. In een ideale wereld maakt de merrie al deel uit van een gezonde, stabiele kudde waar ze het veulen kan baren. Het veulen kan dan bij de merrie en de kudde blijven om alle essentiële paardendingen te leren die hij moet leren - van jong en oud.
Je hoeft een veulen eigenlijk helemaal niet te spenen. Dat gaat van nature en heeft geen nadelen - behalve voor het gemak van de mens natuurlijk.
Hoe dan ook, vanaf ongeveer de leeftijd van 6 maanden tot 1 jaar beginnen sommige mensen met hun veulens, in plaats van ze naar de opfok te sturen om ze daar op brute wijze weer weg te halen.
Ja, u kunt met een veulen beginnen. Nee natuurlijk niet onder het zadel. Maar om ze te laten wennen aan menselijke aanraking, verzorging, de dagelijkse omgang, menselijke geur, geluid en alle andere grappige dingen zoals auto's, tractoren, halsters, bekappen enz.
Alleen dan, met de veiligheid van moeder en de kudde achter de rug en zonder druk, kan een veulen positieve associaties maken in de omgang en in het menselijk contact. Hetzelfde doe je met een puppy of een kind dat de kleuterschool leert kennen. Het is belangrijk om de drempel altijd laag te houden en het veulen in zijn eigen tempo te laten wennen aan de menselijke omgeving.
Stel je voor, een jong paard dat twee jaar met het vriendelijke dagelijkse leven van zijn moeder en andere paarden op een drukke stal heeft geleefd - en een jaarling die net is weggehaald bij zijn maatjes in de semi-vrijheid van het veld, niets wetend en niets kennend. Wie zou er kalmer en gehoorzamer zijn? Wie heeft de beste kans om nieuwe dingen te leren en een betrouwbare partner te worden?
De ontwikkeling van het paarden lichaam
De veulentraining is een lichte training waar geen fysieke kracht voor nodig is. Het is altijd vanaf de grond bij de hand. Zorg ervoor dat je de sessies kort en eenvoudig houdt. Streef naar een ja en niet naar een nee. Maar respecteer een nee als het komt. Dat is de basis van de opleiding van veulens en jaarlingen.
Maar wanneer mag je het zadel voor het eerst opleggen?
Het zadel moet worden geïntroduceerd net als elk ander hulpmiddel of toebehoor met alleen positieve associaties zoals bij positieve bekrachtiging. Maak het zadel casual en lonend. Begin met het zien, ruiken en aanraken. Leg het pas op de rug als het paard volledig gewend is aan het zadel.
Dit gebeurt ver voordat we het paardenlichaam belasten en kan op elk moment worden geïntroduceerd.
Ik raad aan vanaf de leeftijd van 3-4. Je kunt dan alles wat je van plan bent te doen vanaf de grond opbouwen, zoals buigen, kracht, alle toebehoren, leiden en naar buiten gaan.
Voordat je regelmatig en intensief met gewicht op de rug van het paard werkt, zoals in doelen voor competities en wedstrijden (dressuur, springen, cross country, endurance etc.) moet het ten minstens 6 jaar oud zijn en fysiek en mentaal klaar en getraind zijn.
Essentiele basics om mee te beginnen
Zoals ik hierboven al zei, kan de basis, het veulen ABC, vanaf het begin worden geïntroduceerd. Het veulen ABC is het wennen en positief maken van de menselijke aanraking, een halster, leiden, hoeven geven en stilstaan. Maar laten we zeggen dat je een paard van 3-4 jaar hebt waarmee je wilt beginnen. Of een ouder paard dat opnieuw moet worden gestart.
Dan zijn er een paar basisprincipes waarmee je kunt beginnen en die de basis vormen van de training voor het paardrijden.
Staan
Staan is een actieve oefening omdat we het paard leren niets anders te doen, zijn behoefte aan grazen of bewegen op dit moment niet te volgen. Je kunt dit gedrag aangeven met een woord of een bepaalde plaats of doel. Het handigste om vanaf het begin te leren, is om bij het opstap blok te staan. Ik leer de paarden ook om stil te staan terwijl ik ze borstel of zadel - terwijl ik om ze heen beweeg, zeg ik 'sta' of 'whoa'.
Tuig en objecten
Laat het paard wennen aan allerlei soorten tuig en voorwerpen. We onderschatten de behoefte van paarden aan geur en aanraking om dingen te onderzoeken! Laat ze de wereld verkennen op hun voorwaarden en laat ze de kans krijgen om alles wat ze ooit zullen tegenkomen als eerste te ontmoeten in een veilige en ontspannen omgeving. En dan bedoel ik niet 'spooktraining'. Met het introduceren van tuig en voorwerpen willen we nooit dat het paard zich zorgen maakt of angstig wordt. Als je de drempel bereikt, ga dan en stap terug en laat het paard kalmeren. Streef nooit naar het "gewoon doorheen gaan"!
Ik laat de paarden eerst wennen aan objecten en tuig op hun eigen voorwaarden, dat wil zeggen vrij en zonder beloning of straf. Ik laat ze het zadel vaak aanraken en ruiken. Dan, stap voor stap, raak ik met alles het paard aan, opnieuw en opnieuw, altijd met respect voor een eventuele 'nee' en grenzen. Als het paard weg beweegt, bewegen de voorwerpen weg en we zullen het later opnieuw proberen of een stap terug doen, om opnieuw te ruiken.
Nu kan het paard stil en ontspannen staan terwijl jij het zadel opdoet. Hij kent het zadel en het gevoel ervan op zijn rug. Het paard vertrouwt je en heeft altijd een positieve ervaring met jou en de tuigage gehad. Dat is het halve werk.
Dit proces duurt een half jaar om een stabiele band en positieve associatie te krijgen - afhankelijk van het paard. Nu is je paard ongeveer 5 jaar oud en kun je beginnen met fysieke training om spieren en weefsels te vormen en te versterken. Werk je paard vanaf de grond en zorg ervoor dat het balans vind en zichzelf kan dragen. Als je het paard rustig kan zadelen, het op jouw vraag beweegt en voldoende kracht heeft, kun je het proces van wennenj met jezelf herhalen: mens op te rug en opstappen. Het opstappen en zitten kan stap voor stap worden gedaan met dezelfde positieve associaties en ontspanning. Neem de tijd voor dit proces!
Rond de leeftijd van 4-5 jaar is je paard klaar om 'ingereden' te worden, hoewel je al het meeste werk hebt gedaan om hem te laten wennen aan alles wat daarbij komt kijken - stap voor stap, continu en soepel. Geen behoefte aan bokken of op hol slaan. In ons geval duurde het "doorrijden" dus ongeveer 2-3 jaar - niet 2-3 weken.
Alles wat nog voor het rijden komt
Als je een jong paard koopt, kan 2-3 jaar of zelfs langer heel erg lang lijken voordat je het plezier van het rijden krijgt. Maar het lichaam en de psyche van je paard zullen je dankbaar zijn voor het wachten (waar je uiteindelijk ook langer iets van zult hebben). En naast rijden zijn er nog veel meer leuke dingen die je met een paard kunt doen.
Niet alleen voor jonge paarden maar voor alle paarden! Voor mij is rijden een voorrecht dat ik moet verdienen. Dus voordat ik paard rijd, doe ik alle dingen die komen voor het rijden.
Ik zou daar een heel artikel over kunnen schrijven (binnenkort beschikbaar), maar voor nu is hier een lijst:
Wandelen Ga naar buiten en verken de wereld! Zorg ervoor dat je paard geen verlatingsangst heeft. Je kunt elke dag met je paard wandelen. Het terkt het lichaam en de hoeven en laat ze de buitenwereld leren kennen vanuit de veiligheid van je geaarde aanwezigheid. Zorg ervoor dat je rustig verkeer en lawaai introduceert. Let op de angstdrempel. Maar als je van plan bent om buiten te gaan rijden, is dit een absolute must - net als het introduceren van tuig en ruiter. Begin altijd bij de hand en zorg dat je paard zich veilig voelt.
Bij de hand laten grazen Als je buiten bent, ga dan gewoon grazen! Het is heerlijk tijdrovend, ontspannend en lonend voor je paard. En het kan helpen bij verlatingsangst. Begin net buiten de stal en vergroot de afstand stap voor stap zolang je paard zich veilig en ontspannen voelt.
Vrije tijd samen Ga niks doen met je paard. Wees er gewoon, word een deel van de kudde. Het is een goede manier om je paard en het algemene gedrag van je paard te observeren. Je leert er veel van en het paard zal makkelijker een band met je aangaan.
Spelen op de wei Hetzelfde als hierboven, maar voeg een beetje plezier toe! Sommige paarden, meestal jonge paarden, houden van spelen! Ren met elkaar, verander van richting en vang elkaar - het is ook een goede manier om over persoonlijke ruimte te leren. Overigens is knabbelen, verzorgen en spelen met de mond ook voor paarden een belangrijk sociaal spel.
Dat volgen-spel Op de wei of in de bak is volgen op de grond goed voor de binding en het wederzijds begrip. Lees elkaars lichaamstaal en maak een stabiele verbinding.
Actief longeren Niet het paard rondjes laten rennen. Longeren moet vrij en ontspannen zijn. Het is een goede manier om het evenwicht en de rug te trainen.
Balken Wordt creatief! Gebruik de springbalken op de grond voor buikspier training, of leg vormen om achteruit lopen te oefenen.
Agility Balken, blocks, ballen, kegels ... wat er ook in je op komt!
Trick training Trick training is een goede hersen training - en het ziet er tof uit voor een fotoshoot!
Target training Begin met clicker & target training voor plezier en handige commandos!
Introduceren van tuig en voorwepren Zoals boven omschreven
Speurwerk Wist je dat paarden kunnen speuren? Dit is een groot en bijzonder onderwerp (binnenkort beschikbaar).
Rekken en buigen Leer je paard goed te strekken en te buigen om ze soepel en behendig te houden.
Halster en leiding training Ook een basis die regelmatig moet worden herhaald om een beleefde en veilige behandeling te behouden.
Bekapper training Jouw bekappen zal dankbaar zijn!
Medisch onderzoeken training Geld ook voor de arts ;)
Trailer laden En voor jezelf. Dit is een absolute must voor elk worstcasescenario. Je zult dit uiteindelijk nodig hebben, dus wees voorbereid!
Also traumatized horses need to be "started anew".